Na co powinien zwrócić uwagę pszczelarz aby mieć zdrowe pszczoły.
Przedwiośnie w natarciu. Słupki termometrów coraz więcej stopni wskazują. Dzień każdej doby coraz dłuższy. Wszystkie te symptomy wieszczą nadchodzącą wiosnę. Na razie tak jak przewidują meteorolodzy bum ciepła zawita około tygodnia.
Nasze małe skrzydlate podopieczne chętnie opuszczają ul, aby móc opróżnić jelito cienkie. W tym też okresie na pszczelarza spadają kolejne obowiązki, t.j. czyszczenie dennicy z osypu zimowego, oszacowanie zapasów oraz podanie pokarmu.
Nie powinno się zbytnio zwlekać z tymi czynnościami, gdyż możemy doprowadzić do upadku rodziny z powodu głodu. Głodna pszczoła jest bardziej narażona na działanie czynników patogennych występujących w środowisku biologicznym ula.
Głód – określamy jako stan w którym następuję niedobór pokarmów cukrowych bądź białkowych bądź wody.
Niedobór pokarmów cukrowych powoduje ograniczenie efektywności lotnej, wzrost agresywności pszczół, zwiększenie podatności na choroby. Głód cukrowy występuję w okresie wczesnej wiosny i jest on spowodowany nieodpowiednim wyliczeniem dawki pokarmu podanej na zimę. Na wzrost zużycia pokarmu zimowego wpływają także czynniki stresogenne (niepokojenie pszczół, zazimowane słabe lub chore rodziny). Niedobór cukrów może wystąpić w okresie od wiosny do jesieni jeśli pojawi się okres bezpożytkowy spowodowany niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi bądź nieodpowiednią agrokulturą.
Niedobór pokarmów białkowych powoduje zaprzestanie wychowu nowego pokolenia pszczół, ograniczenie lub zaprzestanie czerwienia matki, brak wystarczającej ilości białka u trutni wpływa na gorszą jakość nasienia. Ponadto ograniczenie ilości białka wpływa na skrócenie okresu życia robotnic, zwiększa podatność na choroby i zatrucia. Głód białkowy występuję wczesną wiosną i jest spowodowany błędem pszczelarza (poprzez usunięcie ramek z pierzgą w trakcie zmniejszania gniazda) lub w trakcie sezonu (nieodpowiednia aura susza bądź długotrwałe deszcze oraz stosowanie monokultury).
Nawet jeśli będą odpowiednie ilości pokarmów cukrowych i białkowych to pszczoły mogą cierpieć głodówkę z powodu braku wody. W okresie zimowym pszczoły pozyskują wodę która się skrapla na ściankach ula i ramkach. Jeśli gniazdo jest za ciasne wówczas ilość skroplonej wody jest niewystarczająca. Dlatego zaleca się wstawienie podkarmiaczki z wodą do ula. W okresie letnim kiedy matka czerwi intensywnie zapotrzebowanie na wodę gwałtownie rośnie. Dlatego też niezbędne jest usytuowanie poidła na terenie pasieki i regularne jego uzupełnianie oraz czyszczenie. Poidła nie powinno się umieszczać na torze lotu pszczół. Brak wody powoduje ograniczenie wychowu czerwiu przez pszczoły karmicielki.
Poniższa tabela przedstawia orientacyjne zużycie pokarmów cukrowych i białkowych na przestrzeni dwunastu miesięcy.
| Miesiąc | Zużycie pokarmu cukrowego | Zużycie pokarmu białkowego |
| Styczeń | około 1,5 kg | 0,0 |
| Luty | około od 2 do 3 kg | około 0,25 kg |
| Marzec | około 6 kg | około 0.50 kg |
| Kwiecień | około 8 kg | około 3 kg |
| Maj | około 15 kg | około 7.5 do 8 kg |
| Czerwiec | około 22 kg | około 9 do 10 kg |
| Lipiec | około 12 kg | około 4 kg |
| Sierpień | około 10 kg | około 4 kg |
| Wrzesień | około 7 kg | około 1.5 kg |
| Październik | około 3 do 3.5 kg | około 0.2 kg |
| Listopad | około 1 kg | 0 kg |
| Grudzień | około 1 kg | 0 kg |
Uzupełnianie pokarmu dzielimy na podkarmianie i dokarmianie zimowe.
Podkarmianie ma za zadanie uzupełnienie żelaznego zapasu który w przeciętnej średniej rodzinie wynosi 6 kg. Podkarmianie stosuje w okresie wczesnej wiosny oraz w okresach bezpożytkowych. Ma ono za zadanie uzupełnić niedobory pokarmowe w wyniku których dochodzi do zaprzestania czerwienia matki. Do podkarmiania stosujemy ciasto miodowo-cukrowe (w okresie wiosennym) lub ramki z pokarmem wycofane podczas zmniejszania gniazda. Syrop cukrowy bądź gotowy syrop przetworzony (inwertowany) podajemy w okresach bezpożytkowych.
Dokarmianie zimowe ma za zadanie zabezpieczenie rodziny pszczelej w pokarm, który ma wystarczać do wiosny. Dla uli o ramce wielkopolskiej przyjmuje się 1.5 kg pokarmu na każdą ramkę w gnieździe pozostawioną na okres zimowania. Dla uli o o ramce warszawskiej poszerzonej czy dadant przyjmuje się 2 kg pokarmu. Do dokarmienia stosujemy syrop cukrowy bądź gotowy syrop przetworzony (inwertowany). Bardzo ważną rzeczą jest aby pokarm podany do zimowania nie powodował przepełnienie jelita prostego. Dlatego też nie pozostawiamy w gnieździe miodów spadziowych lub z domieszką spadzi.
R.M.